Dnia 27 września 2023 r. w godz. 8:45-12:30 w budynku A-29 Uniwersytetu Zielonogórskiego odbyła się druga edycja konferencji ,,Matematyka dla Młodych’’ adresowana do uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Organizatorem wydarzenia był Oddział Zielonogórski Polskiego Towarzystwa Matematycznego wspierany przez władze Instytutu Matematyki oraz Wydziału Matematyki, Informatyki i Ekonometrii. Komitet organizacyjny konferencji stanowili członkowie Zarządu OZ PTM w składzie dr hab. Anna Karczewska, prof. UZ (prezes), dr Aleksandra Rzepka (wiceprezes), dr Ewa Sylwestrzak-Maślanka (sekretarz), dr Ewa Synówka (skarbnik), dr hab. Bogdan Szal, prof. UZ (członek zarządu). Spotkanie uroczyście otworzył Dyrektor Instytutu Matematyki prof. dr hab. Marian Nowak.
Program obejmował dwa tematyczne bloki dostosowane dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Jako pierwsi do obrad przystąpili goście ze Szkół Podstawowych: klasa 6b ze Szkoły Podstawowej nr 22 (Zielona Góra) z nauczycielem matematyki Panią mgr Heleną Kałą, klasa 6 z Publicznej Szkoły Podstawowej (Tomaszowo) z nauczycielem matematyki Panią mgr Elżbietą Najdek oraz klasa 7b ze Szkoły Podstawowej nr 6 (Nowa Sól) z nauczycielem matematyki Panią mgr Ewą Urbaniak.
Pani dr hab. Justyna Jarczyk, prof. UZ podczas swojego wykładu pt. ,,Kody i szyfry’’ zabrała uczestników w fascynujący młodych ludzi świat kodowania i szyfrowania. Historia tworzenia szyfrów i kodów, jak również prezentacja konkretnych narzędzi i metod szyfrowania wzbudziły duże zainteresowanie uczniów. Ponadto słuchacze mogli spróbować swoich sił w szyfrowaniu informacji i łamaniu kodów. Podczas drugiego wykładu pt. ,,Proste jak Pi, czyli dlaczego matematyka jest dobrą zabawą’’ wygłoszonego przez Panią dr Ewę Sylwestrzak-Maślankę uczniowie przekonali się, że matematyka może być też źródłem dobrej i ciekawej rozrywki. Dowiedzieli się nie tylko jak samodzielnie wyznaczyć tajemniczą liczbę Pi, ale poznali też kilka interesujących sztuczek liczbowych, za pomocą których będą mogli pochwalić się w towarzystwie ,,magicznymi’’ zdolnościami obliczeniowymi. W drugiej części wykładu Pani doktor przybliżyła słuchaczom wyobrażenie matematyków o doskonałości, przedstawiając historię liczb doskonałych. Oba wykłady spotkały się z dużym zainteresowaniem ze strony najmłodszych uczestników konferencji.
Po wykładach uczniowie szkół podstawowych przeszli do oddzielnych sal, aby uczestniczyć w przygotowanych dla nich warsztatach. Pani dr Marta Borowiecka – Olszewska, Pani dr Joanna Skowronek-Kaziów i Pan dr Arkadiusz Kozioł zaprosili gości z klas szóstych do zabawy pt. ,,Potyczki logiczno-matematyczne", podczas których dzieci mogły zmierzyć się z różnymi łamigłówkami i zagadkami logicznymi. Warsztaty stworzyły okazję do emocjonującej rywalizacji pomiędzy kolegami, zwłaszcza że na zwycięzców czekały niespodzianki.
Szóstoklasiści z Tomaszowa i Zielonej Góry wzięli też udział w rozgrywkach pt. ,,Bingo matematyczne’’ poprowadzonych przez Panią dr Aleksandrę Rzepkę oraz studentki z Koła Matematycznego Laboratorium Matematyczne Paradoks – Panią Weronikę Konieczną, Panią Aleksandrę Kowalewicz (studentki drugiego roku drugiego stopnia na kierunku matematyka na WMIiE) i Panią Andżelikę Siekanowicz (studentka drugiego roku pierwszego stopnia na kierunku inżynieria danych na WMIiE). Na obu spotkaniach nie brakowało dobrej zabawy, śmiechu i pozytywnych emocji.
W tym czasie klasa 7b uczestniczyła w warsztatach pt. ,,W świecie szyfrów Enigma’’ przygotowanych i poprowadzonych przez Panią dr Radosławę Kranz przy wsparciu studentek z Koła Matematycznego Laboratorium Matematyczne Paradoks - Pani Oliwii Mazurek i Pani Marty Żuk (studentki pierwszego roku drugiego stopnia na kierunku matematyka na WMIiE). Uczniowie przenieśli się ponownie w nieco tajemniczy świat szyfrowania tym razem z lat 20-tych i 30-tych XX wieku, zapoznając się z osiągnięciami wielkich poznańskich matematyków, tj. Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego. Korzystając z instrukcji obsługi ,,enigm’’, siódmoklasiści zmierzyli się z szyfrowaniem i odszyfrowywaniem tajnych informacji. Dla najszybszych i najbardziej skutecznych łamaczy szyfrów przygotowano upominki. Na zakończenie swego pobytu na WMIiE uczniowie z Nowej Soli wzięli udział w warsztatach Pani dr Ewy Synówki zatytułowanych ,,Statystyczny Kowalski’’, na których przekonali się, że większość z nas niemal codziennie styka się z danymi statystycznymi, a także poznali m.in. odpowiedź na pytanie: „Czy istnieje statystyczny Polak?”.
Po warsztatowym maratonie klasy szkół podstawowych spotkały się ponownie, aby wziąć udział w uroczystym podsumowaniu i zakończeniu konferencji, na którym wręczono certyfikaty uczestnictwa zaproszonym nauczycielom matematyki. Nad przebiegiem konferencji dla najmłodszych czuwała Pani dr Ewa Sylwestrzak-Maślanka.
W drugim bloku konferencji uczestniczyła młodzież oraz nauczyciele matematyki z zielonogórskich szkół średnich: uczniowie klasy 2 A z I LO wraz z Panią mgr Ewą Jarmołowską, uczniowie klas 4 B oraz 4 C z II LO z Panią mgr Anettą Rzemieniecką, uczniowie klasy II A z III LO razem z Panią dr Izabelą Kurzydło oraz klasa V TG z Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego nr 1 „Budowlanka” pod opieką Pana mgra Bartosza Wiszniewskiego. Po uroczystym otwarciu konferencji Dyrektor Instytutu Matematyki prof. dr hab. Marian Nowak zaprezentował Instytut Matematyki Uniwersytetu Zielonogórskiego, jego strukturę, profil działalności naukowej oraz ofertę dydaktyczną, a także przybliżył wkład polskich matematyków w rozwój nauki światowej. Potem kilka słów do uczniów skierował Pan mgr inż. Piotr Barczak Przewodniczący Rady Miasta Zielona Góra. Następnie Pani Prezes OZ PTM dr hab. Anna Karczewska, prof. UZ najpierw zachęcała uczniów do wyboru kierunków studiów z zakresu matematyki, a potem przedstawiła program i zapowiedziała pierwszego prelegenta – Pana dra hab. Zbigniewa Świtalskiego, prof. UZ, który wygłosił wykład pt. ,,O wszystkim i o niczym’’. Słuchacze zostali wprowadzeni w świat rozważań natury logiczno-filozoficznej. Poznali m.in. jeden z paradoksów Zenona z Elei (paradoks strzały) oraz zmierzyli się z odpowiedzią na pytanie dotyczące tak ważnego dla matematyków zera : „Czy nic może być czymś?’’. Na koniec wraz z wybitnymi polskimi poetami – Wisławą Szymborską oraz Tadeuszem Różewiczem, za sprawą ich wierszy podążyli tropem wszystkiego i niczego. Podczas drugiego wykładu pt. ,,Gdzie można dostrzec złotą proporcję?” Pani dr Dorota Głazowska podała definicję liczby Phi, omówiła m.in. konstrukcję złotego prostokąta oraz związek złotej liczby z ciągiem Fibonacciego. Odpowiadając na pytanie postawione w tytule wykładu, pokazała liczne przykłady występowania złotej proporcji wokół nas, np. w przyrodzie, czy sztuce. Kolejną sesję rozpoczął Pan dr Jacek Bojarski, prof. UZ wykładem pt. ,,Animacja, Oops! Matematyka’’. W swoim wystąpieniu wyjaśnił, że łatwość korzystania i uniwersalność języków wyższego rzędu daje nam możliwość bycia twórcami gier z fabułą i regułami naszego pomysłu. Zaprezentował pierwsze kroki budowy gry i uzasadnił, że jej mechanizm prawie na pewno musi być opisany językiem matematyki. Ostatni wykład pt. ,,Co stoi za AI (Artificial Intelligence)?’’ Pani dr Magdaleny Wojciech miał na celu wskazanie różnic między inteligencją jako cechą ludzi a sztuczną inteligencją, a także uświadomienie złożoności tematu sztucznej inteligencji. Uczniowie zapoznali się z podstawowymi metodami statystycznymi, operacjami matematycznymi oraz funkcjami liniowymi i nieliniowymi, które są bazą podstawowych algorytmów AI. Dowiedzieli się również, że sieci neuronowe mają zastosowanie m. in. w rozpoznawaniu obrazów.
Na zakończenie konferencji Pani Prezes OZ PTM dr hab. Anna Karczewska, prof. UZ podziękowała wszystkim słuchaczom za aktywne uczestniczenie i ciekawość matematyki, a także wręczyła drobne upominki uczniom, a zaproszonym nauczycielom matematyki certyfikaty uczestnictwa. Nad przebiegiem konferencji dla młodzieży czuwała Pani dr Ewa Synówka.
Druga edycja konferencji ,,Matematyka dla Młodych’’, kolejna większa inicjatywa OZ PTM, spotkała się ponownie z bardzo dobrym odbiorem ze strony uczestników konferencji, co daje organizatorom motywację do przygotowania kolejnego spotkania we wrześniu 2024 r. W imieniu całego Zarządu OZ PTM składamy serdeczne podziękowania zarówno członkom OZ PTM, którzy z zaangażowaniem wygłosili wykłady i przeprowadzili warsztaty podczas tegorocznego wydarzenia, jak również pracownikom Instytutu Matematyki a w szczególności Panu Dyrektorowi Instytutu prof. dr. hab. Marianowi Nowakowi i Pani mgr Marzannie Borowieckiej za wsparcie organizacyjne konferencji.
Organizatorzy